6 wijzigingen rondom Titel 9 Boek 2 BW die je moet weten

De wetgeving rondom de jaarrekening is met ingang van 1 januari 2016 grondig gewijzigd. De wijzigingen hebben belangrijke gevolgen voor de jaarverslaggeving van Nederlandse ondernemingen en zullen voor een breed veld van opstellers gevolgen hebben. In dit artikel ga ik in op de belangrijkste wijzigingen (niet limitatief) voor de praktijk.

De gewijzigde wetgeving en haar nieuwe bepalingen mogen reeds worden toegepast voor de jaarrekening 2015. Indien hiervoor wordt gekozen moeten alle nieuwe bepalingen worden nageleefd; het zogenoemde cherry picking is niet toegestaan.

Bestuursverslag

De wettelijke term jaarverslag – die veelal als verwarrend werd beschouwd – wordt gewijzigd in de toepasselijker benaming ‘bestuursverslag’. In artikel 2:393 lid3 BW is toegevoegd dat de accountant moet toetsen of het bestuursverslag materiële onjuistheden bevat. In dat kader wordt in de controleverklaring van de accountant een afzonderlijke mededeling opgenomen waarmee de accountant zijn oordeel geeft of er bij de controle van de jaarrekening op basis van het onderzoek van de rechtspersoon en zijn omgeving onjuistheden in het bestuursverslag blijken.

Termijnen

Voor rechtspersonen die onder Titel 9 BW 2 vallen is de uiterste opmaaktermijn voor jaarrekeningen terug gebracht van 11 naar 10 maanden. Het gevolg is dat de publicatietermijn ook met een maand is teruggebracht van 13 naar 12 maanden (dus uiterlijk 31 december opvolgend jaar). Wanneer alle aandeelhouders ook bestuurder zijn, betekent het ondertekenen van de jaarrekening door alle bestuurders ook het goedkeuren van deze jaarrekening waarna deze binnen acht dagen gepubliceerd moet worden. Dit betekent dat hier de uiterste publicatietermijn van de jaarrekening vóór 8 november van het opvolgende jaar ligt.

Indeling

De rubriek buitengewone baten en lasten was jaren geleden al door de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving (‘RJ’) tot ‘verboden gebied’ verklaard. Het voorgaande heeft wel tot gevolg dat in de toelichting baten en lasten die uitzonderlijk van omvang en/of mate van voorkomen, zijn specifiek moeten worden vermeld.

Grondslagen

Hieronder volgen de belangrijkste wijzigingen inzake de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling.

• Onderzoekskosten mogen niet langer worden geactiveerd en komen als gevolg daarvan direct ten laste van de winst-en-verliesrekening. De wettelijke reserve voor geactiveerde onderzoekskosten vervalt dan uiteraard ook.
• Goodwill moet worden geactiveerd en afgeschreven. Het is niet langer toegestaan goodwill ineens ten laste van de winst-en-ver- liesrekening of het eigen vermogen te brengen.
• Vervangingswaarde is niet langer een toegestane waarderingsgrondslag bij toepassing van actuele waarde (artikel 1 lid 2 BAW). In plaats daarvan is het toegestaan te waarderen tegen actuele kostprijs. De actuele kostprijs is de actuele verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs van het betreffende actief in nieuwe staat, rekening houdend met afschrijvingen.

Presentatie en toelichting

Het is niet langer toegestaan buitengewone baten en buitengewone lasten op te nemen in de jaarrekening (artikel 2:377 lid 1 letter b BW is daarom vervallen).
Dit heeft wel tot gevolg dat in de toelichting baten en lasten die uitzonderlijk van omvang en/of mate van voorkomen, zijn specifiek moeten worden vermeld.

Overige gegevens: verplaatsing van enkele gegevens naar de toelichting

De volgende informatie wordt niet langer opgenomen onder de overige gegevens maar in de toelichting van de jaarrekening (voorgeschreven in artikel 2:380a respectievelijk 2:380c respectievelijk 2:380d BW):

• toelichting op gebeurtenissen na balansdatum met belangrijke financiële gevolgen voor de rechtspersoon;
• de bestemming van de winst of de verwerking van het verlies, danwel het voorstel daartoe;
• het aantal winstbewijzen en soortgelijke rechten;
• opgave van het nummer waaronder de rechtspersoon bij het Handelsregister is ingeschreven.

De informatie wordt verplaatst en maakt nu uitdrukkelijk onderdeel uit van de jaarrekening en is dus onderworpen aan de accountantscontrole.