In veel jaarrekeningen 2020 zal sprake zijn van gerede twijfel over de continuïteit. Dat is altijd al een lastig onderwerp, maar helemaal in deze onzekere tijden van de coronapandemie. Want het gaat erom dat je een inschatting maakt van de toekomstige ontwikkelingen bij je klant. En dat is lastig. We behandelen 4 veelvoorkomende misverstanden over continuïteit en de do’s & don’ts.
1. Better safe than sorry
Een veelgehoorde stelling is: “ik kan die continuïteitsparagraaf voor de zekerheid maar beter wel opnemen in de controle/samenstellingsverklaring, dan niet”. Dus ‘better safe than sorry’. Een begrijpelijke reactie, maar wel onjuist. Want het gaat erom dat de gebruiker van de jaarrekening zo goed mogelijk wordt geïnformeerd over de situatie van je klant per balansdatum. Een te negatieve voorstelling – bijvoorbeeld door het opnemen van een toelichtende paragraaf in de verklaring terwijl daar sec genomen volgens de regelgeving geen sprake van is – is dus niet passend.
Maar wat kun je dan wel doen? Je moet de inschatting van de klant over de continuïteitsveronderstelling evalueren. Dat betekent voldoende werkzaamheden verrichten – en documenteren – om de aanvaardbaarheid van de continuïteitsveronderstelling vast te stellen.
2. Een negatief vermogen, dus gerede twijfel?
Een argument dat we veel in dossiers zien als onderbouwing van de keuze voor gerede twijfel over de continuïteit is dat sprake is van een negatief eigen vermogen. Natuurlijk is een negatief eigen vermogen een belangrijke indicatie voor een ernstige onzekerheid over de continuïteit, maar het is ook niet meer dan dat.
Wat je moet doen is nagaan of daadwerkelijk gerede twijfel bestaat. Hiervan is sprake als voortzetting van de onderneming mogelijk is, maar wel met specifieke maatregelen:
- De onderneming kan niet op eigen kracht aan zijn verplichtingen voldoen; èn
- Heeft dus medewerking van derden nodig; èn
- Die medewerking is onzeker.
Dus stel dat je klant een fors negatief eigen vermogen heeft maar de vooruitzichten zijn positief en de bank continueert de financiering. Dan is geen sprake van ernstige onzekerheid inzake de continuïteit. Natuurlijk is een toelichting in de jaarrekening transparant voor het inzicht van de gebruikers van de jaarrekening, maar een verplicht toelichtende paragraaf in de controle- of samenstellingsverklaring is niet passend.
3. Waardering tegen liquidatiewaarde
Is discontinuïteit onontkoombaar bij je klant en waardeer je daarom de posten in de jaarrekening tegen liquidatiewaarde? Dat is niet per definitie juist.
Het gaat erom of je klant aan haar verplichtingen kan blijven voldoen. Is dat het geval dan zal over het algemeen op basis van ‘going concern’ worden gewaardeerd waarbij uiteraard wel in de toelichting melding wordt gemaakt van de situatie. Pas wanneer je klant niet aan haar verplichtingen kan voldoen bij onontkoombare discontinuïteit pas je de liquidatiegrondslagen toe. Onontkoombare discontinuïteit leidt dus niet per definitie tot liquidatiegrondslagen.
4. Ik maak de jaarrekening later in het jaar pas definitief
Denk je erover de jaarrekening later definitief te maken met als gedachtegang dat je dan wel weet of de continuïteitsveronderstelling terecht is opgenomen in de jaarrekening? Ook dat is een misverstand. Ja, de regelgeving zegt dat je 12 maanden na afloop van het boekjaar vooruit moet kijken voor het bepalen van je oordeel over de continuïteit. Maar kom je daarmee weg als je de jaarrekening 2020 bijvoorbeeld pas in oktober 2021 definitief maakt? Nee.
Hoe moet het dan wel? Uit verschillende tuchtrechtuitspraken blijkt dat je ook bij het uitbrengen van de jaarrekening 2020 in oktober 2021 verder moet kijken dan de datum van 31 december 2021. De gebruiker van de jaarrekening moet immers kunnen vertrouwen op de jaarrekening waaraan accountants (in welke mate dan ook) betrouwbaarheid hebben toegevoegd. Natuurlijk kunnen zich situaties voordoen waarin het wel passend is de jaarrekening uit te stellen. Maar het uitgangspunt is dat de huidige onzekerheid het afronden van een opdracht niet in de weg hoeft te staan.
Meer weten over continuïteit?
Wil je meer weten over hoe je continuïteitsissues verwerkt in de jaarrekening bij jouw klant? Breng jouw casus dan in bij onze panels. Onze deskundigen geven je een praktisch custom made antwoord waar je direct mee verder kunt.