We zijn er best een beetje trots op: de Kriton ESG Fraud Tree. In ons vorige blog las je over de fraudedriehoek als hulpmiddel om ESG-frauderisicoscenario’s concreet te maken. De fraudedriehoek geeft je een overzicht op hoofdlijnen. Als een diepgaande analyse nodig is, dan biedt de ESG Fraud Tree kansen.
De Kriton ESG Fraud Tree geeft je in een oogopslag zicht op de specifieke frauderisico’s op het gebied van duurzaamheidsverantwoording. In dit blog leggen we je uit wat de ESG Fraud Tree inhoudt en hoe je met behulp hiervan duurzaamheidsrisico’s snel kunt herkennen. Zo kun je hier in je werkzaamheden op inspelen, zorg je voor een juiste en realistische verslaglegging én voorkom je valse duurzaamheidsclaims.
Wat is Hoe ziet de ESG Fraud Tree eruit?
De bestaande fraud tree[1] is opgebouwd volgens de drie hoofd-fraudevormen: financiële verslaggevingsfraude, oneigenlijke toe-eigening van activa en corruptie. Dit dekt echter niet alle ESG-fraudescenario’s af. Wij identificeren op basis van eigen onderzoek zo’n dertig ESG fraudescenario’s. Deze zijn gegroepeerd in een vijftal ‘takken’: vijf verschillende typen ESG-gerelateerde frauderisicofactoren.
De ESG Fraud Tree ziet er op hoofdlijnen als volgt uit:
[1] De Fraud Tree is een instrument dat is ontwikkeld door ACFE, de Association of Certified Fraud Examiners.
We lichten hierna twee takken uit de fraud tree verder toe.
Tak 2: Fraude met gestelde doelen
De European Sustainability Reporting Standards (ESRS) definiëren doelen of ‘targets’ als: ‘targets are measurable, outcome-oriented goals that the undertaking aims to achieve in relation to material impacts, risks and opportunities’. Voor sommige meetpunten stelt de (inter)nationale wet- en regelgeving kwantitatieve doelen, zoals bijvoorbeeld voor de diversiteit van de board (o.b.v. ESRS 2 GOV-1) of 55% minder CO2-uitstoot in 2030 en klimaatneutraal in 2050 (o.b.v. het Parijsakkoord).
Voor sommige meetpunten die organisaties instellen in lijn met de vereisten van ESRS2, de sectorspecifieke ESRS en de door de organisatie vastgestelde materiële thema’s, zal de organisatie zelf haar graadmeter vaststellen.
Wanneer de bestuurdersbeloning gekoppeld is aan het behalen van duurzaamheidsdoelen neemt de druk/incentive toe om de gestelde doelen te sturen of te beïnvloeden. Een artikel in het FD liet al zien dat 78% van de vijftig grootste Europese bedrijven CO2-doelstellingen opgenomen hebben in het beloningspakket van bestuurders, en dat Europese bedrijven in 2022 ‘verassend hoge’ bonussen uitkeerden voor het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen.
Scenario’s voor fraude met de gestelde doelen zijn het kiezen van niet-wetenschappelijk onderbouwde doelen, eenzijdige of onvolledige of incongruente doelen en makkelijk haalbare doelen. Een belangrijk onderdeel van ESG Fraud Tree dus.
Tak 4: ESG-verslaggevingsfraude
Frauduleuze financiële verslaggeving omvat volgens de regelgeving opzettelijke afwijkingen, met inbegrip van het weglaten van bedragen of toelichtingen in de financiële overzichten, om de gebruikers van de financiële overzichten te misleiden. ESG-verslaggevingsfraude gaat voorbij aan de financiële verslaggevingsfraude.
Karakteristieken die dit bijzonder maken zijn: de gekozen duurzaamheidsthema’s, de dubbele materialiteit, niet-financiële prestatie-indicatoren en ook dat het toekomstgerichte informatie betreft. Dit ziet natuurlijk in eerste instantie op het toekomstige duurzaamheidsverslag. Maar ook in de jaarrekening van 2022 of 2023 kan deze vorm van ESG-fraude zich al voordoen. Denk bijvoorbeeld aan over- of ondergewaardeerde ESG-gerelateerde activa en passiva en het onjuist en onvolledig toelichten van ESG-onderwerpen.
Verdiep je in de verschillende elementen van ESG-fraude, want die zijn ook in de huidige jaarrekeningen en ESG-verantwoordingsprocessen al van belang!
Meer weten?
Neem contact op met onze collega Tom Reukers om eens te sparren over ESG-fraude en de meerwaarde van de toepassing van de ESG Fraud Tree in jouw praktijk.