Yes, is het antwoord. Met ingang van het boekjaar 2022 moet je als accountant bij een wettelijke controle in de verklaring verplicht en klantspecifiek rapporteren over fraude en continuïteit. De gebruikers van de controleverklaring verwachten ‘meer transparantie’ en daarom is NVCOS 700 aangepast. In de praktijk zal deze verplichting echter niet alleen invloed hebben op de tekst in de verklaring. Oók het controleproces en je werkzaamheden worden erdoor geraakt. Hoe kun je je daarop goed voorbereiden? In dit blog geven we je twee tips.

Tip 1: Een goed begin is het halve werk!

Misschien probeer je je een beeld te vormen van wat er de komende tijd op de controlepraktijk afkomt. Dan zullen thema’s als de herziene NVCOS 315, duurzaamheid, continuïteit, fraude, IT, kwaliteit, veranderend toezicht en krapte op de arbeidsmarkt al snel bij je opkomen. Meer dan genoeg, zul je denken. Toch vraagt ook de uitgebreide controleverklaring dringend aandacht. Daarin moet je straks namelijk heel specifiek gaan rapporteren over je werkzaamheden gericht op continuïteit en fraude.

Maar ik verstrek toch pas mijn eerste controleverklaring in april 2023, zul je denken? Helaas kun je niet wachten tot dat moment. Zo zul je al in een vroeg stadium aan je klant moeten uitleggen wat er gaat veranderen en waarom, je dossier zo moeten inrichten dat je alle relevante informatie voor de rapportage eenvoudig beschikbaar hebt en moet je nadenken over de kwaliteitsbeheersing rond de rapportage.

Kortom, de uitgebreide controleverklaring vraagt om een zorgvuldige voorbereiding. Vooral daar waar fraude- en/of continuïteitsrisico’s concreet aanwezig zijn, zullen vertrouwelijkheid en transparantie in de ogen van de klant botsen. Je moet dan ook op tijd met je klant in gesprek gaan over wat het voor je verklaring betekent als je dit soort risico’s onderkent. En dat kun je alleen maar als je je de materie voldoende eigen hebt gemaakt: wanneer rapporteer je wat en met welke mate van diepgang moet je dat doen? Het is ook niet ondenkbaar dat je door deze afwegingen tot de conclusie komt dat specifieke deskundigheid nodig is binnen je team om de vereiste werkzaamheden uit te voeren, de juiste conclusies te trekken en gepast te rapporteren.

Misschien kun je ‘droog-oefenen’ met enkele controledossiers over 2021: wat zou de aangepaste NVCOS 700 hebben betekend voor de aanpak en de verklaring? Begin dus nu al met een plan voor de tijdige implementatie van NVCOS 700 in jouw praktijk.

Tip 2: Passende aandacht voor de rol van de klant

De primaire verantwoordelijkheid voor het opstellen van een getrouwe jaarrekening en het voorkomen en ontdekken van fraude ligt bij de klant zelf. Daarnaast moet je klant de gebruikers van de jaarrekening via het bestuursverslag informeren over belangrijke risico’s. De eisen die aan het bestuursverslag worden gesteld zijn opgenomen in RJ 400. Concrete risico’s rond continuïteit en fraude zijn in die zin altijd belangrijk en moeten in het bestuursverslag uiteen worden gezet. De klant kan daarbij uitleggen waarom sprake is van een risico en hoe zo’n risico wordt beheerst.

In de secties over continuïteit en fraude in de controleverklaring kun jij als accountant vervolgens verwijzen naar die uiteenzetting, aangevuld met een beschrijving van de controlewerkzaamheden die op die risico’s zijn gericht. Dit helpt ook om de secties in de controleverklaring voldoende klantspecifiek te maken. Daarnaast is de vraag of het bestuursverslag aan de eisen voldoet op zichzelf al een aspect dat in de controleverklaring wordt geadresseerd.

Complicerend in dit verband is hoe je moet omgaan met de frauderisico’s die volgens NVCOS 240 worden verondersteld altijd aanwezig te zijn, zoals het doorbreken van de interne beheersing door het management. Zeker als dit verband zou kunnen houden met verslaggevingsfraude om continuïteitsproblemen te verhullen. Zijn dit per definitie ‘belangrijke risico’s’ zoals RJ 400 bedoelt? Je kunt je voorstellen dat het management als opsteller van het bestuursverslag daar een mening over heeft, en die kan afwijken van hoe jij daar als accountant tegenaan kijkt.

De implementatie van NVCOS 700 kan dus ook betekenen dat de dialoog met je klant over het onderkennen en beheersen van fraude- en continuïteitsrisico’s en de betekenis van het bestuursverslag een andere lading krijgt. Ga dus ruim op tijd met je klant in gesprek!

De controleverklaring: je moet straks inderdaad ‘meer zeggen’. En dat is lang niet altijd eenvoudig. Hanteer de NBA-handreikingen over de uitgebreide controleverklaring, bereid je tijdig goed voor en betrek je klant in het proces.

Meer weten?

Wil je meer weten over de uitgebreide controleverklaring? Neem dan contact met ons op voor bijvoorbeeld een interactief VTO en/of schrijf je in voor onze gratis webinars over dit thema.

Wil je leren hoe je helder met stakeholders communiceert over vaktechnische aangelegenheden en controlebevindingen? Volg dan onze training Communiceren over controleaangelegenheden met bestuurders en toezichthouders.