Je hebt vast wel eens gehoord van de term ‘fake news’. In de accountancy komen we ook geregeld een vorm van ‘fake zekerheid’ tegen. Dat is een gevoel van zekerheid dat de accountant krijgt door een waarborg die hij treft, maar dat in een bepaalde situatie in feite helemaal geen waarborg of zekerheid is. Verwar ‘zekerheid’ hier niet met assurance of het afgeven van zekerheid door middel van (controle)verklaringen. Het gaat hier specifiek om het gevoel van zekerheid dat bepaalde werkwijzen ons als accountants geven: je bent in de veronderstelling dat je als accountant je werk uitvoert volgens de regels, maar dat is in werkelijkheid of in de ogen van de klant helemaal niet het geval. Nog steeds een beetje vaag? We geven je in dit blog twee voorbeelden van vormen van fake zekerheid en tips om dit te voorkomen.

Voorbeeld 1: Geen accountantscontrole toegepast

Een eerste voorbeeld van fake zekerheid in de accountancy. Een accountant verstuurt stukken aan de klant op blanco papier en met de tekst ‘geen accountantscontrole toegepast’. Waarom doet hij dat? Omdat de klant dan weet dat de accountant niet betrokken is geweest bij de controle en geen zekerheid verstrekt. Maar het bericht wordt verstuurd vanaf het mailaccount van de accountant zelf. En dus is het voor de ontvanger duidelijk dat de accountant toch wel betrokken is. Bovendien geeft de term ‘geen accountantscontrole toegepast’ vooral aan wat je niet hebt gedaan, negatief geformuleerd dus.

Beter is het om als accountant aan je klant aan te geven wat je wél hebt gedaan op basis van welke gegevens, wat het doel van de informatie is en voor wie deze is bedoeld. Daarmee informeer je je klant helder -en op een positieve wijze- over je uitgevoerde werkzaamheden.

Voorbeeld 2: Toelichting in de jaarrekening

Nog een voorbeeld. De accountant stelt de jaarrekening samen en daarbij blijkt dat de voorraad niet is geteld door de klant. De accountant constateert dat de BW-marge het afgelopen jaar fors is gestegen. Zoals een goed accountant betaamt, doet hij hierover -volgens Standaard 4410- navraag bij de klant. Dit is immers een situatie waarin de accountant niet kan uitgaan van de gegevens van de klant: een ‘tenzij… situatie’. De klant geeft een verklaring waarvan de accountant twijfelt of die klopt. De accountant besluit het feit dat de klant geen voorraadopname heeft gedaan ‘van zich af te schrijven’ in de toelichting van de jaarrekening.

Ook dit is een vorm van fake zekerheid; de accountant denkt dat hij zijn werk voldoende uitvoert maar dat is onterecht. Je moet in deze situatie namelijk meer onderzoek doen om te komen tot een deugdelijke grondslag voor je (samenstellings)verklaring. Natuurlijk is van belang om welke (materiële) bedragen het gaat en kan uiteindelijk wellicht een onzekerheid resteren, maar daarvoor moet je dan wel onderzoek doen.

Een vergelijkbaar voorbeeld is wanneer je van je klant niet alle gegevens krijgt die je nodig hebt voor je samenstellingsopdracht. Kun je deze van je afschrijven in de LOR? Ook hier is het antwoord: nee, dat kan niet. Natuurlijk kun je in de bevestigingsbrief zaken toevoegen maar dat vervangt niet je samenstellingswerkzaamheden.

Communiceer dus steeds transparant met je klant over wat je wel en niet hebt gedaan. Want fake zekerheid is géén zekerheid.

Meer weten?

Wil je meer weten over transparante communicatie? Dan moet je bij onze collega Peter van Loevezijn zijn. Hij heeft verschillende publicaties op zijn naam. Lees bijvoorbeeld zijn boek ‘Wat is nu eigenlijk het probleem? Of bekijk ons blog nummer 36 over Klantspecifieke toelichtende teksten.