Duurzaamheid staat bij veel bedrijven op de agenda. Ook al is de verplichting rondom duurzaamheidsrapportages uitgesteld, de maatschappelijke en strategische relevantie blijft. Voor jou als accountant biedt dit kansen om je klant proactief te adviseren over toekomstbestendige businessmodellen. In dit blog lees je wat circulaire verdienmodellen zijn, welke vormen er bestaan en hoe je deze kennis inzet in het gesprek met je klant.
Wat is een circulair verdienmodel?
Een circulair verdienmodel richt zich op waardecreatie waarbij grondstoffen, onderdelen en producten zo lang mogelijk in de keten blijven door hergebruik, verlenging van de levensduur of samenwerking. Dat is wezenlijk anders dan het klassieke lineaire model van ‘take-make-dispose’.
De Value Hill is een bekend model dat het verschil tussen lineaire en circulaire economie visueel maakt en is ontwikkeld door Het Groene Brein. Het laat zien hoe producten en materialen waarde opbouwen tijdens productie en verkoop (de opgaande lijn van de ‘hill’), en vervolgens waarde verliezen na gebruik (de aflopende lijn). In de lineaire economie verdwijnen producten na de gebruiksfase vaak als afval, met verlies van waarde als gevolg.
Circulaire ondernemers proberen dat waardeverlies te voorkomen door producten te onderhouden, hergebruiken of terug te nemen. Hoe beter een bedrijf erin slaagt om producten of materialen opnieuw de ‘hill’ op te brengen, hoe duurzamer én rendabeler het businessmodel kan worden.
Hoe werkt dat in de praktijk?
Er zijn grofweg vier strategieën waarop circulaire verdienmodellen gebouwd zijn:
- Hergebruik van materialen: Denk aan bedrijven die grondstoffen uit oude producten winnen en opnieuw gebruiken in nieuwe productieprocessen.
- Levensduurverlenging: Door reparatie, refurbishing of onderhoud wordt de gebruiksperiode van producten verlengd.
- Gebruik van duurzame materialen: Bijvoorbeeld het vervangen van plastic door composteerbare alternatieven of het voorkomen van verspilling.
- Samenwerking in de keten: Bedrijven werken samen met leveranciers of afnemers om circulariteit te bevorderen, bijvoorbeeld via retourlogistiek of gedeeld eigenaarschap.
Een goed voorbeeld is de bouwsector, waar circulariteit al langer speelt. Bouwbedrijven werken met keurmerken zoals BREEAM en sturen actief op hergebruik van materialen en reductie van afval. Hiermee onderscheiden zij zich niet alleen duurzaam, maar ook commercieel.
Welke circulaire verdienmodellen zijn er?
Op basis van deze strategieën onderscheiden we vier veelvoorkomende circulaire businessmodellen (bron: afvalcirculair.nl):
- Pay-per-use: De klant betaalt alleen voor het gebruik, niet voor het bezit (bijv. een kopieerapparaat per afdruk).
- Verhuur: Tijdelijk gebruik zonder eigendomsoverdracht.
- Koop- en terugkoop: De klant koopt een product, maar het bedrijf neemt het na gebruik weer terug.
- Lease: Gebruik tegen betaling van een vast bedrag per maand, vaak inclusief onderhoud.
Deze modellen zorgen niet alleen voor een duurzamer bedrijfsproces, maar ook voor voorspelbare inkomsten en langdurige klantrelaties: waardevolle thema’s om te bespreken in je klantgesprekken.
Hoe maak jij als accountant het verschil?
Als accountant ben je bij uitstek in positie om het gesprek aan te gaan over toekomstbestendigheid. De overstap van lineair naar circulair vraagt niet alleen om strategische keuzes, maar ook om andere financiële structuren, cashflows en risicobeoordelingen. De Value Hill is daarbij een waardevol hulpmiddel om met je klant in kaart te brengen waar hun verdienmodel zich bevindt en hoe dit richting circulariteit kan bewegen. Hoe je van een lineair naar een circulair verdienmodel komt, lees je in een volgend blog.
Door circulaire verdienmodellen te herkennen en bespreekbaar te maken, voeg je echte waarde toe als accountant. Je helpt je klant niet alleen duurzamer te ondernemen, maar ook om toekomstgericht te groeien.
Meer weten?
Wil je meer achtergrond over circulaire businessmodellen en hoe je hier concreet op kunt sturen? Bekijk dan de whitepaper ‘Master circular business with the value hill’ van Circo op www.circo.nl.