Bedreigingen van onze fundamentele beginselen komen altijd wel voor. Maar vooral bij continuïteitsissues zullen bedreigingen vaker aan de orde zijn. Je klant wil bijvoorbeeld niet dat je een continuïteitsparagraaf opneemt in de jaarrekening en de verklaring. Of jij kunt je niet vinden in de onderbouwing van de klant als het gaat om de continuïteitsveronderstelling. We zetten voor je op een rij welke bedreigingen er zijn en we geven je twee oplossingen om die zo mogelijk weg te nemen.
Maar eerst terug naar de basis
Want dat is de VGBA, voluit de verordening gedrags- en beroepsregels accountants. Hierin zijn de vijf fundamentele beginselen opgenomen die in andere regelgevingen zoals de ViO en NV COS zijn uitgewerkt. Maar ook de bedreigingen van deze fundamentele beginselen staan expliciet in de VGBA genoemd. Welke zijn dat? En belangrijker, hoe kun je die bedreigingen voldoende wegnemen?
De VGBA kent vijf bedreigingen. Je kent ze waarschijnlijk wel, maar we zetten ze nog even op een rij:
Vooral de bedreiging van belangenbehartiging, vertrouwdheid en soms zelfs intimidatie liggen op de loer als het voortbestaan van je klant onzeker is. Maar de vraag is natuurlijk: wat moet je doen als je een van bovenstaande situaties herkent?
Oplossing 1: Communicatie
Communicatie is key in geval van een bedreiging. Praat erover met je klant en draai er niet omheen. Geef duidelijk aan waar voor jou de grens ligt, welke informatie je bijvoorbeeld nodig hebt om te komen tot een onderbouwd oordeel over de NOW-verantwoording of de continuïteitsveronderstelling. Geef aan waarom je deze informatie nodig hebt en welke stappen je moet nemen als je deze informatie niet verkrijgt.
Vind je dit lastig? Dat is het ook. Het helpt om de situatie te bespreken met een collega. Iedereen gaat namelijk anders om met bedreigingen en kijkt daarmee ook anders tegen de situatie aan. Een collega-accountant die niet midden in de situatie zit en meer afstand heeft tot ‘jouw’ klant, kan een verhelderende analyse en feedback geven.
Oplossing 2: Vakbekwaamheid
Daarnaast is het belangrijk na te gaan of je de opdracht inhoudelijk wel kunt uitvoeren. Ben je voldoende toegerust om bijvoorbeeld de NOW-aanvraag te beoordelen of heb je genoeg ervaring om bij je klant de juiste vragen stellen over de continuïteit? Is het misschien beter dat een ander de opdracht uitvoert? Andere waarborgen kunnen zijn om een deskundige collega mee te laten lezen bij je rapportage of het laten uitvoeren van een OKB op de werkzaamheden die je hebt uitgevoerd.
Is dat dan alles?
Nee, want de VGBA geeft nog een paar stappen. Een stappenplan in de VGBA? Dat is toch vooral principle based regelgeving? Dat klopt, maar artikel 21 geeft haarfijn aan welke stappen je moet zetten bij een bedreiging. De eerste twee hebben we hiervoor al genoemd:
- Ga na of er een bedreiging is voor de naleving van de fundamentele beginselen.
- Vraag je af of de bedreiging met een maatregel kan worden weggenomen.
Stap 3 en 4 zijn:
- Voer die maatregel uit.
- Documenteer de stappen 1 tot en met 3.
Ofwel schematisch:
Communicatie, je probleem delen met een andere accountant èn documentatie zijn dus key bij het wegnemen van gesignaleerde bedreigingen. Doe dat dan ook en voorkom problemen achteraf!
Meer weten?
Wil je meer weten over dilemma’s in de praktijk en hoe je daarmee omgaat, volg dan onze training Ethisch handelen in de accountantspraktijk. Aan de hand van praktijkvoorbeelden en tuchtrechtuitspraken behandelen we hoe je een goede invulling geeft aan je professioneel handelen.