Beursgenoteerde en grote bedrijven moeten respectievelijk over 2024 en 2025 voor het eerst over duurzaamheid rapporteren onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Ook bij de aankomende duurzaamheidsverslaggeving ligt regeldruk op de loer. De CSRD vereist een beperkte mate van zekerheid bij het duurzaamheidsverslag. Maar wat houdt zo’n assurance-opdracht in en welke bijzonderheden zijn van toepassing? In dit blog lichten we 5 aandachtspunten voor jou als accountant uit en geven we je bij elk punt een tip.
Wat is de bedoeling van assurancestandaarden voor duurzaamheidsverslagen?
De bedoeling van het toevoegen van assurance bij duurzaamheidsverslaggeving is dat de stakeholders van een bedrijf kunnen vertrouwen op deze informatie en daarop keuzes kunnen maken. De CSRD geeft ondernemingen de verplichting om assurance toe te voegen. In Nederland geeft Standaard 3810N accountants handvatten hoe zij die opdracht moeten plannen, uitvoeren en erover rapporteren. Deze Standaard zal naar verwachting opgevolgd worden door ISSA 5000, een internationale assurancestandaard, die momenteel in consultatie is.
Aandachtspunt 1: Competenties van het team
Een assurance-opdracht bij duurzaamheidsverslaggeving vraagt om andere competenties dan die bijvoorbeeld voor een jaarrekeningcontrole nodig zijn. Daarom heeft de NBA PE-vereisten opgesteld voor accountants die assurance verlenen bij duurzaamheidsverslagen. Dit omvat niet alleen eisen op het gebied van kennis van relevante assurance- en verslaggevingsstandaarden, maar ook op vlak van vaardigheden en een passende attitude. Een paar voorbeelden:
- Je moet kunnen werken met het toetsen aan een minder harde en minder eenduidige norm dan bijvoorbeeld bij financiële verslaggeving.
- Je moet kunnen omgaan met mogelijke discussies met en werkzaamheden voor andere typen stakeholders zoals maatschappelijke organisaties.
- Je zal mogelijk meer moeten vertrouwen op deskundigen, zoals een ecoloog voor onderwerpen als biodiversiteit.
Tip: bepaal op basis van de competentiematrix van de NBA welke samenstelling van het team je straks nodig hebt.
Aandachtspunt 2: Materialiteit van de assurance-opdracht
Bij duurzaamheidsverslaggeving is het niet mogelijk om één algemene materialiteit vast te stellen. Dat komt omdat het duurzaamheidsverslag een breed scala aan onderwerpen omvat op het gebied van environment, social en governance (ESG) en deze zowel kwantitatieve als kwalitatieve informatie bevatten. Vaak moet je daarom per relevant onderwerp een materialiteit bepalen. Bijvoorbeeld, een onderneming in de voedingsindustrie rapporteert over de hoeveelheid watergebruik en het aantal ongevallen op de werkvloer. Voor beide onderwerpen moet je als accountant een aparte materialiteit bepalen. Voor het waterverbruik kun je de materialiteit uitdrukken als percentage van het totale waterverbruik. Voor het aantal ongevallen is een percentage niet geschikt, omdat de gerapporteerde aantallen laag zijn.
Tip: Raadpleeg de toelichtende paragrafen A64 en A67 van Standaard 3810N voor de kwantitatieve en kwalitatieve factoren die kunnen helpen bij het bepalen van de materialiteit per onderwerp.
Aandachtspunt 3: Fraude en duurzaamheidsverslaggeving
Wanneer we praten over fraude en duurzaamheid, is greenwashing vaak een eerste gedachte. Fraude in duurzaamheidsverslagen kan verschillende vormen aannemen, zoals besproken in ons blog nr. 89. Vooral nu beloningen van bestuurders steeds vaker gekoppeld worden aan duurzaamheidsdoelen, ontstaat er druk en prikkels om deze doelen te sturen of te beïnvloeden. Wees daarom alert op deze frauderisicofactoren!
Tip: hanteer onze ESG Fraud Tree om na te gaan welke vormen van fraude bij duurzaamheidsverslaggeving kunnen voorkomen bij jouw klant.
Aandachtspunt 4: Betrouwbaarheid van data
Duurzaamheidsverslaggeving vergt het verzamelen van veel data èn bovendien andere data dan die normaal in een jaarverslag worden gerapporteerd. Omdat dit voor veel bedrijven nieuw is, vraagt de betrouwbaarheid van deze gegevens extra aandacht. Het is daarom essentieel om een goed begrip te krijgen van het informatiesysteem dat de duurzaamheidsinformatie ondersteunt.
Tip: Als de interne controle binnen de organisatie nog niet betrouwbaar genoeg is, kan het nodig zijn om de aanpak van de assurance-opdracht te herzien en meer gegevensgerichte werkzaamheden uit te voeren.
Aandachtspunt 5: Diepgang van werkzaamheden
In principe wordt bij het duurzaamheidsverslag een beperkte mate van zekerheid verstrekt, vergelijkbaar met een beoordelingsopdracht. Dit houdt in dat de werkzaamheden vaak bestaan uit het inwinnen van inlichtingen, het uitvoeren van cijferanalyses en het (beperkt) inspecteren van documenten. Dit is minder diepgaand dan een jaarrekeningcontrole.
Tip: Verdiep je in de verschillen tussen beperkte en redelijke mate van zekerheid. In deze presentatie van de NBA is een aantal belangrijke verschillen op een rijtje gezet.
Meer weten?
Een van de eisen die gesteld wordt aan accountants die assurance verlenen bij duurzaamheidsverslagen is het volgen van (kantooroverstijgende) intervisie. Tijdens intervisie discussieer je met andere accountants over uitdagende situaties die je in de praktijk tegenkomt. Wil jij hiermee aan de slag? Neem dan contact met ons op.